Filtrujące powietrze z pyłów zawieszonych, pyłków roślin, drobnoustrojów, kurzu czy nieprzyjemnych zapachów, oczyszczacze powietrza mogą okazać się skutecznym sprzymierzeńcem w walce o zdrowe otoczenie.
Aby jednak tak się stało, muszą spełniać kilka warunków, m.in. być dopasowane do powierzchni, posiadać dobrze skonfigurowany tryb automatyczny, działający w oparciu o odpowiednie czujniki, wreszcie mieć też właściwy zestaw filtrów. Jaki zestaw filtrów jest właściwy? Co to jest filtr HEPA i czym różni się od filtra EPA?
Filtr HEPA
Zbudowany z cienkich arkuszy włókna szklanego, połączonych w charakterystyczną harmonijkę filtr HEPA służy do zatrzymywania bardzo drobnych cząsteczek zanieczyszczeń, o średnicy kilkadziesiąt razy mniejszej niż ludzki włos. Dzięki temu filtr ten skutecznie poradzi sobie ze substancjami stałymi zwartymi w smogu (pyły zawieszone, benzopiren), jak i pyłkami roślin, roztoczami kurzu domowego, drobnoustrojami czy wirusami.
Dokładność filtra HEPA w pochłanianiu zanieczyszczeń pozwala wykorzystywać ten rodzaj filtracji wszędzie tam, gdzie wymagane są niezwykle sterylne warunki – na salach operacyjnych czy w warunkach przemysłowych. W użytku domowym znajdziemy filtry HEPA w oczyszczaczach powietrza czy odkurzaczu. W zależności od stopnia skuteczności filtracji, wprowadzono odpowiednie klasy filtrów, ustalone za pomocą normy N 1822-1:2009.
Filtr HEPA czy EPA?
Różnica między tymi dwoma terminami odnosi się do skuteczności filtracji przedstawionych filtrów. Wprowadzona w 2010 roku norma N1822-1:2009 przedstawiła bowiem nową klasyfikacje filtrów, wg której filtry o skuteczności od 85 do 99,5% nazywają się obecnie filtrami EPA, filtry o skuteczności od 99,95 do 99,995 to filtry HEPA. Powyżej tych wartości mamy zaś do czynienia z filtrami ULPA, stosowanymi jednak jedynie w przemyśle nuklearnym, farmaceutycznym, pirotechnicznym, energetycznym i spożywczym. W celu lepszego zrozumienia zagadnienia pomocne będzie poniższa tabelka.
W oczyszczaczach powietrza z reguły stosuje się filtry klasy E11 do H14. Dla przykładu, w nowej serii popularnych oczyszczaczy Xiaomi – oczyszczacza Xiaomi Air Purifier 3H zastosowano wysokiej klasy filtr HEPA H13, co daje 99,95% skuteczności w wychwytywaniu pyłów. W poprzednikach, popularnych Xiaomi AP 2s i Pro producent zastosował filtr EPA E11 o skuteczności 95%, lecz w warunkach domowych klasa E11 różnice w warunkach pomiędzy filtrami są nieodczuwalne.
Oprócz filtra HEPA, który odpowiedzialny jest za wyłapywanie mikroskopijnych zanieczyszczeń w formie stałej, w oczyszczaczach znajdziemy też filtr węglowy, którego zadaniem jest pochłanianie szkodliwych gazów oraz filtr wstępny, fizycznie zatrzymujący kurz, sierść czy włosy, jednocześnie wydłużając w ten sposób żywotność następujących po nim filtrów (HEPA, węglowy).
Filtr węglowy
Zbudowany z granulek węgla aktywnego, filtr węglowy pozwala pozbyć się szkodliwych substancji w stanie gazowym. Pochłania on związki jak tlenki siarki, węgla czy azotu, formaldehyd, toluen, benzen, dym papierosowy i wiele innych. Do swojego działania filtr węglowy wykorzystuje adsorpcyjne właściwości węgla aktywnego, którego 1 gram ma około 1500 m2 powierzchni aktywnej.
Ranking-oczyszczaczy.pl serwis porównujący oczyszczacze powietrza wspomina, iż w gospodarstwach domowych, filtr węglowy ułatwia pozbycie się wtórnie emitowanych lotnych związków organicznych, pochodzących np. z farb czy klejów.
Filtr wstępny
Nazwa tego filtra bierze się z faktu, iż jest on pierwszym, który widzimy po zdjęciu pokrywy zewnętrznej oczyszczacza. Jego położenie nie jest przypadkowe, gdyż ma on za zadanie wstępnie filtrować powietrze z większych zanieczyszczeń, odciążając zarazem bardziej specjalistyczne filtry. Filtr wstępny zbudowany jest z drobnej siatki połączonej plastikowymi lub aluminiowymi elementami. Warto wspomnieć, iż niektóre z oczyszczaczy nie posiadają filtra wstępnego. Wybór takiego urządzenia nie wpłynie na skuteczność pochłaniania zanieczyszczeń, może jednak prowadzić do częstszego odkurzania i szybszego zużycia się filtrów.
Więcej informacji o filtrach HEPA zastosowanych w domowych oczyszczaczach powietrza można znaleźć w artykule https://ranking-oczyszczaczy.pl/poradnik-czystego-powietrza/filtry-hepa/.
Pozostałe filtry spotykane często w oczyszczaczach powietrza
Filtr elektrostatyczny
Filtr elektrostatyczny złożony jest z cienkich drucików podłączonych do wysokiego napięcia oraz płytek naładowanych ujemnie. Przepływające przez filtr powietrze, zawierające różnego rodzaju szkodliwe pyły, zostaje naładowane dodatnio, a następnie zneutralizowane cząsteczkami ujemnymi, które przyciągają zanieczyszczenia do płytek. O ile filtr elektrostatyczny dobrze radzi sobie np. z dymem papierosowym, o tyle jego skuteczność w walce z innymi zanieczyszczeniami nie jest wysoka. Ponadto silne pole elektryczne sprzyja powstawaniu ozonu, który choć ma właściwości bakteriobójcze, jest też szkodliwy dla dróg oddechowych.
Filtr wodny
Filtry wodne przedstawiane są często jako rozwiązanie dla tych, którzy chcą mieć oczyszczacz powietrza i nawilżacz w jednym. Technologia te wykorzystywana jest np. przez firmę Venta. Nie należy ona jednak do zbyt popularnych, gdyż w praktyce skuteczność filtrów wodnych to około 70% tego, co oferują filtry HEPA. Urządzenia te nie są w stanie wyłapać najgroźniejszych zanieczyszczeń, a więc z pyłów zawieszonych i lotnych związków organicznych. Wydajność oczyszczaczy wodnych zależy w dużej mierze od pojemności zbiornika. Sprawdzą się one raczej przy małych i średnich pomieszczeniach.
Filtr fotokatalityczny
Filtr fotokatalityczny jest pomocny w walce z alergenami, bakteriami czy wirusami. Wykorzystuje on w swoim działaniu dwutlenek tytanu (TiO2), który wystawiony na działanie promieni UV, uwalnia silnie utleniające rodniki hydroksylowe, zdolne utleniać zanieczyszczenia na wodę i CO2. Filtry fotokatalityczne dobrze radzą sobie z tłuszczami, olejami czy spalinami. Podczas ich działania, wytwarzane są jednak niewielkie ilości ozonu, co wywołuje wiele dyskusji na temat faktycznej przydatności filtrów fotokatalitycznych.
Jakie filtry warto więc mieć?
Podstawowym zestawem zapewniającym skuteczną filtrację w przypadku zróżnicowanych zanieczyszczeń jest komplet filtrów: HEPA, węglowy i wstępny. W zależności od producenta i modelu oczyszczacza, filtry te dostępne są osobno lub jako zintegrowane konstrukcje, gdzie filtry HEPA wypełnione są węglem aktywnym i stanowią jedną całość. Niektórzy producenci, np. Toshiba stosują w swoich oczyszczaczach filtry 4w1 i 5w1, w których najważniejsze role spełniają i tak filtry HEPA oraz węglowe.
(materiał partnera)
