Zaćma jest jedną z głównych przyczyn zaburzeń widzenia, wpływając na życie milionów osób. W tym artykule zgłębimy, czym dokładnie jest katarakta i jakie są jej główne przyczyny. Od genetycznych predyspozycji, przez choroby metaboliczne, aż po wpływ środowiska. To źródło wiedzy dla każdego, kto chce zrozumieć, jak zaćma wpływa na kondycję wzroku i jakie kroki można podjąć, aby temu przeciwdziałać.
Zaćma – problem, który dotyczy milionów osób
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na zaćmę cierpi około 17 milionów ludzi na świecie (dane z 2018 roku). W Polsce dotyka ona 2.4% populacji, w tym głównie osoby powyżej 60. roku życia. Dane z Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) wskazują na wzrost liczby chorych na zaćmę o około 1.3% do roku 2035.
Nieleczona katarakta nigdy nie objawia się bólem, co często opóźnia decyzję pacjentów o wizycie u specjalisty i rozpoczęciu leczenia. Jedyną skuteczną metodą w walce z tą chorobą jest operacja, podczas której zmętniałą soczewkę zastępuje się sztuczną, co przywraca pacjentowi możliwość widzenia.
Zaćma to choroba, w której dochodzi do zamglenia naturalnie przejrzystej części oka. Katarakta postępuje stopniowo, wraz z wiekiem. Początkowo soczewka traci elastyczność, a z czasem ulega stopniowemu zmętnieniu, przez co przepuszcza mniej światła do wewnątrz.
Rodzaje i objawy zaćmy
Wyróżnia się dwa główne typy katarakty: pierwotną i wtórną. Zaćma pierwotna może pojawić się u niemowląt (zaćma wrodzona) i jest zazwyczaj spowodowana czynnikami genetycznymi lub chorobami przeniesionymi przez matkę podczas ciąży. Inne rodzaje zaćmy to: zaćma starcza, metaboliczna (będąca konsekwencją schorzeń takich jak cukrzyca) czy urazowa (spowodowana bezpośrednim uszkodzeniem soczewki). Zaćma może także przyjmować różne formy, w tym jądrową, korową i podtorebkową.
Zaćma wtórna to zmętnienie torebki soczewki występujące u około 25% pacjentów po operacji katarakty.
Najczęstsze objawy zaćmy to obniżenie ostrości wzroku, przymglone widzenie oraz trudności w rozróżnianiu kolorów. Mogą one rozwijać się stopniowo i początkowo być niezauważalne, ale z czasem znacząco wpływają na codzienne funkcjonowanie.
Jak wygląda diagnozowanie katarakty?
Diagnozowanie zaćmy wykonuje się podczas rutynowego badania okulistycznego. Jest ono całkowicie nieinwazyjne i nie powinno wywoływać żadnych obaw u pacjentów.
Podstawową metodą stosowaną przez okulistów jest sprawdzanie oka za pomocą biomikroskopu, który umożliwia dokładne przyjrzenie się soczewce. Dzięki temu lekarz może ocenić stopień jej zmętnienia oraz sprawdzić stan dna oka.
Specjalista również pyta o historię medyczną pacjenta, w tym o występowanie chorób takich jak cukrzyca czy o ewentualne przypadki katarakty w rodzinie (co może wskazywać na predyspozycje genetyczne). Okulista może także zapytać o objawy, które pacjent zauważył, typu problemy z widzeniem w nocy, co może pomóc w ocenie stopnia zaawansowania choroby.
Nowoczesne metody leczenia katarakty
Leczenie zaćmy skupia się głównie na interwencji chirurgicznej. Operacja, trwająca zazwyczaj około 15-30 minut, jest przeprowadzana w warunkach ambulatoryjnych przy użyciu miejscowych środków znieczulających.
Podstawową i najczęściej stosowaną metodą jest fakoemulsyfikacja. Technika ta polega na wykonaniu małego nacięcia w okolicy rogówki, przez które wprowadzany jest fakoemulsyfikator. Urządzenie to generuje drgania ultradźwiękowe, które rozkruszają zmętniałą soczewkę, umożliwiając usunięcie jej z oka. Następnie wszczepiany jest sztuczny implant.
Wyniki leczenia zaćmy są zazwyczaj bardzo dobre. Większość pacjentów doświadcza znaczącej poprawy widzenia po operacji. Zależy to od wielu czynników, w tym od staranności przestrzegania zaleceń od okulisty w okresie rekonwalescencji.
Warto zdecydować się na ten zabieg, ponieważ dzięki niemu następuje poprawa wzroku u pacjenta. To natomiast przyczynia się do poprawy jakości życia osoby cierpiącej na kataraktę. Dzięki temu dużo czynności może wykonywać samodzielnie. Wiele klinik świadczy tę usługę w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, między innymi taka operacja zaćmy w Czechach możliwa jest w Tesin Medic Clinic.
Jak wczesna diagnoza zaćmy wpływa na skuteczność leczenia?
Regularne wizyty u okulisty i przeprowadzanie badań kontrolnych są niezbędne do wczesnego wykrywania zmian w soczewce oka, co może zapobiec dalszemu postępowi zaćmy. Zdiagnozowanie choroby w początkowym stadium umożliwia lekarzowi zaplanowanie odpowiedniego leczenia i, w razie potrzeby, szybkie przeprowadzenie zabiegu fakoemulsyfikacji. Przypominamy, że usuwanie zaćmy chirurgicznie jest nieinwazyjne i stanowi niezawodny sposób na odzyskanie ostrego widzenia.
materiał partnera
