Pierwsze rozdanie środków z tzw. Polskiego Ładu. Gliwice na liście beneficjentów – zyskują czy tracą?

Ponad 51 mln zł dotacji z rządowego funduszu Polski Ład otrzyma miasto Gliwice. Środki te przyznano na zadanie „Budowa sieci wod.-kan. z retencją wód na terenie Gliwickiego Obszaru Gospodarczego (GOG)”. Kwota jest spora, jednak samorządowcy już od dłuższego czasu informują, że na wprowadzeniu tzw. Polskiego Ładu więcej tracą, niż zyskują.

 
W poniedziałek premier Mateusz Morawiecki ogłosił wyniki I naboru wniosków do Programu Inwestycji Strategicznych w ramach Polskiego Ładu. Ponad 23 mld złotych na inwestycje otrzyma łącznie 2785 jednostek samorządu terytorialnego z całej Polski, czyli aż 97 proc. samorządów.

Program realizowany jest poprzez promesy inwestycyjne udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Samorządy mogły wnioskować o fundusze z 35 obszarów w wysokości nawet 95 proc. dofinansowania na m.in.: budowę dróg, kanalizacji, oczyszczalni, czy odnawialnych źródeł energii.

Polski Ład – kto ile dostał w I rozdaniu?

Wśród beneficjentów rządowego dofinansowania znalazły się m.in. Gliwice (51,6 mln zł), o czym informują w mediach społecznościowych radny Łukasz Chmielewski, a także poseł PiS Jarosław Gonciarz.

– Oczywiście bardzo się cieszymy z otrzymania tych środków. Dotyczą one jednak projektu wieloletniego, więc nie można ich w całości wliczyć do przyszłorocznego bilansu zysków i strat. Co więcej nie ma jak dotąd żadnej pewności, że środki te faktycznie w dokładnie takiej wysokości miasto otrzyma – komentuje rzecznik prezydenta Gliwic, Łukasz Oryszczak.

Innym śląskim miejscowościom też przyznano dofinansowanie. Zabrze wsparte zostanie sporą kwotą – 35 mln zł, które przyznano miastu na budowę przedłużenia Alei Korfantego na odcinku od skrzyżowania z ulicą Heweliusza do ulicy Brygadzistów, a także na rewitalizację obszarów miejskich – Parku im. Poległych Bohaterów i wodny plac na osiedlu Janek. Pyskowice otrzymają ponad 12 mln zł, Sośnicowice 9,5 mln zł.

Polski Ład – ile tracą Gliwice?

Związek Miast Polskich, wraz z Unią Metropolii Polskich, przygotował licznik strat samorządów, w którym można sprawdzić ile rocznie straci wybrane miasto czy gmina na wprowadzeniu Polskiego Ładu. Według tych szacunków w Gliwicach ubytek wyniesie 88,7 mln zł, w Zabrzu ponad 60 mln zł, w Knurowie blisko 12 mln zł, w Gierałtowicach około 4,8 mln zł,

– Jeżeli chodzi o wpływy do samorządów, to jak wiadomo jednym z podstawowych wpływów do samorządów jest właśnie udział w podatkach płaconych przez ludzi pracy w podatku PIT. I tutaj, ponieważ znacznie większe przewidywane są te obniżki podatków niż podwyżki dla tych osób lepiej zarabiających, to wpływy do samorządów będą niższe – mówił na temat Polskiego Ładu prezydent Gliwic Adam Neumann w audycji w radiu CCM.

O dokładną wysokość utraconych wpływów do budżetu pytamy rzecznika prezydenta. Według przekazanych informacji, przewidywane wpływy Gliwic z podatku PIT w 2021 r. to 346,7 mln zł, natomiast zgodnie z danymi Ministerstwa Finansów wpływy Gliwic z PIT w 2022 r. wyniosą 310 mln zł.

– Co istotne, do tej pory miasto otrzymywało faktyczne wpływy z tego podatku. To znaczy co miesiąc otrzymywaliśmy realną część PIT zbieranego od mieszkańców Gliwic i należną miastu. Polski Ład wprowadza nową zasadę, że Ministerstwo Finansów przekazuje nam prognozę wysokości rocznych wpływów w PIT (wspomniane 310 mln zł na przyszły rok) i w 2022 r. wypłaci co miesiąc 1/12 tej kwoty – informuje Łukasz Oryszczak.

Jeśli faktyczne wpływy z PIT w przyszłym roku będą rosnąć (a tak działo się praktycznie zawsze), to należne miastu środki otrzymamy w całości dopiero w 2024 r.

– doprecyzowuje rzecznik.

– Pomijając powyższe, z prostego rachunku wynika, że na Polskim Ładzie Gliwice stracą ponad 36 mln zł. Nie jest to jednak cały obraz. PIT to podatek od wynagrodzeń, które od lat rosną. Średni wzrost wpływów z PIT w Gliwicach w ostatnich latach to około 20 mln zł rocznie. Biorąc pod uwagę wzrosty wynagrodzeń, w tym płacy minimalnej w ostatnim czasie ta kwota byłaby zapewne istotnie wyższa. Gliwice stracą więc na Polskim Ładzie w przyszłym roku co najmniej 56 mln zł – dodaje rzecznik.

„Rekompensaty” nie poprawią sytuacji

W odpowiedzi na głosy samorządowców, którzy już od kilku miesięcy informowali o stratach, jakie JST poniosą w związku z wprowadzeniem Polskiego Ładu, kilka dni temu prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

„Jeśli dochody z PIT i CIT w danym roku spadną poniżej ustalonego poziomu, samorządy otrzymają zwiększoną subwencję rozwojową, która im to wynagrodzi”

– czytamy w rządowych materiałach na ten temat.

– Jeśli chodzi o „rekompensaty”, to zgodnie z projektami ustaw i informacjami z Ministerstwa Finansów, Gliwice otrzymają 40 mln zł uzupełnienia subwencji ogólnej. Przy czym jest to „rekompensata” jednorazowa i ma wpłynąć do budżetu Gliwic pod koniec 2021 r. W kolejnych latach wpływy w podobnej wysokości nie są przewidziane – komentuje Oryszczak.

– Nawet jeśli założyć, że straty z PIT będą w kolejnych latach uzupełniane środkami z tego czy innego rządowego programu, to działania rządu przy okazji Polskiego Ładu są w zasadzie zmianą ustroju państwa. Odbiera się bowiem samorządom ich dochody własne i zamienia się je na środki, o przyznawaniu których decyduje rząd – dodaje rzecznik.

Żaneta Mrozek-Siewierska
fot. 24GLIWICE /ŁG