Ul. Zwycięstwa przyjazna pieszym, ale nie zamknięta dla ruchu, obustronnie lub jednostronnie zawężona, z elementami małej architektury, zielenią, toaletami i miejscami do czasowego postoju – to niektóre wnioski z badania opinii wykonanego podczas prototypowania. Etap testowy jeszcze się nie kończy – będą kolejne zmiany, niebawem ma też powstać projekt koncepcyjny. Sama przebudowa może rozpocząć się w 2027 roku.
Miejska urbanistka, prof. Agata Twardoch, podsumowała prototypowanie i przedstawiła wnioski oraz plany dotyczące ulicy Zwycięstwa. Wiadomo już, że mieszkańcy najgorzej ocenili tzw. “zygzaki” czyli ruch meandrujący. Co jeszcze wynika z raportu?
Przypomnijmy, że prototypowanie rozpoczęło się tuż przed wakacjami, a opinie gliwiczan i innych użytkowników ulicy, zbierano do końca września. Na odcinkach ul. Zwycięstwa wprowadzono tymczasowe zmiany w organizacji ruchu, ustawiono podesty (parklety) i elementy zieleni, a kierowcy, piesi i rowerzyści mogli doświadczyć zmiany. Sprawdzano trzy warianty zawężenia jezdni: jednostronne (po jednej stronie ulicy), dwustronne (symetryczne zwężenie z obu stron) i meandrujące (z łagodnymi przesunięciami toru jazdy). W prototypie chodziło o to, który wariant najlepiej sprawdzi się w Gliwicach, ale także o sprawdzenie, czy możliwe jest spowolnienie ruchu bez pogorszenia przepustowości w centrum miasta.
Prawie 3 tys. ankiet
Konsultacjom towarzyszyły: ankieta internetowa, wywiady w przestrzeni ulicy, opinie mailowe i kanały otwarte oraz spotkania z Radą Dzielnicy Śródmieście, przedsiębiorcami i mieszkańcami. Prowadzona była również analiza danych technicznych i pomiarowych. Dane te umożliwiły zderzenie opinii mieszkańców z rzeczywistymi zmianami w zachowaniach użytkowników, np. spadkiem prędkości pojazdów, wzrostem liczby pieszych czy zwiększoną liczą osób zatrzymujących się w przestrzeni publicznej.
W sprawie ulicy Zwycięstwa głos zabrali mieszkańcy, przedsiębiorcy, uczniowie i pracownicy instytucji działających w Śródmieściu. W samej ankiecie wypowiedziało się 2961 osób
– informuje miasto.
– Typowa dla tego rodzaju procesów była tzw. fala startowa, czyli nagły napływ silnie negatywnych opinii w pierwszych dniach uruchomienia badania, wynikający zarówno z emocjonalnej reakcji mieszkańców na zmiany, jak i niepełnego zrozumienia idei prototypowania urbanistycznego. Z czasem udział negatywnych opinii stopniowo spadał, a rósł udział ocen pozytywnych, świadczący o lepszym zapoznaniu się użytkowników ulicy z prezentowanymi wariantami – dodaje Urząd Miejski.
Toalety, przestrzenie publiczne i… “okrąglaki”
Analizy ujawniły, że Zwycięstwa pełni przede wszystkim funkcję przestrzeni pieszej, dlatego rozwiązania powinny iść w kierunku zwiększania komfortu i bezpieczeństwa poruszania się pieszych: poszerzenia chodników, zastosowania przyjaznych materiałów, wydzielenia stref odpoczynku czy uporządkowania ruchu kołowego.
Ważne jest także zwiększenie udziału zieleni sadzonej w gruncie, co było najczęściej wskazywanym brakiem. Zmiany powinny respektować oczekiwania zachowania walorów architektonicznych i funkcjonalnych ulicy i być prowadzone w duchu „modernizacji z szacunkiem do kontekstu”, co oznacza wzmacnianie istniejących atutów ulicy.
Autorzy raportu zalecają opracowanie jednolitego katalogu elementów małej architektury i oświetlenia, który wzmocni tożsamość miejsca i wyeksponuje jego historyczne walory.
Kilka miejsc w przebiegu ulicy ma zostać szczególnie potraktowanych i zaprojektowanych tak, by się wyróżniały. Są to: skrzyżowanie z placem Inwalidów, plac przed Urzędem Miejskim, skrzyżowanie z aleją Przyjaźni i teren nad DTŚ. W przypadku placu Inwalidów i skweru Europejskiego rekomenduje się wprowadzenie obiektów kubaturowych – pawilonów nawiązujących do gliwickich „okrąglaków”. W przypadku placu przed Urzędem Miejskim – poszerzenie zasięgu placu, a w przypadku alei Przyjaźni – podkreślenie ciągłości alei i jej wyjątkowej roli. W raporcie jest mowa o całodobowej toalecie publicznej.
Ważny wniosek dotyczy również wspierania wydarzeń i aktywności kulturalnych: animacji kultury ulicznej, inicjatyw lokalnych i czasowych interwencji artystycznych.
Nie będzie zamknięcia dla ruchu? Na razie przewidziano zmiany w układzie ulicy – geometryczne i funkcjonalne
Analiza danych technicznych i pomiarowych pozwoliła na wniosek, że natężenie ruchu na ulicy Zwycięstwa ustabilizowało się na poziomie nieco niższym niż przed wprowadzeniem zmian. Oznacza to, że cześć kierowców zrezygnowała z traktowania ulicy jako korytarza przelotowego przez centrum miasta. To pierwsze efekty projektowe prototypowania – zmiana organizacji i zawężenie przekroju ulicy zaczęły ograniczać ruch tranzytowy, kierując go w stronę innych tras. Jak podkreślają autorzy, nie sprawdziły się też obawy mieszkańców związane z wpływem zwężenia jezdni na komfort poruszania się samochodem po Śródmieściu – spowolnienie ruchu nie generowało zatorów. W ramach organizacji ruchu w raporcie rekomenduje się wprowadzenie strefy zamieszkania, w której pieszy uzyskuje bezwzględny priorytet, a ruch i geometria ulicy podporządkowane są zasadzie współdzielenia przestrzeni.
A czy możliwe jest całkowite przekształcenie ulicy Zwycięstwa w deptak? “Tak, ale jeszcze nie teraz”.
Zamknięcie ulicy Zwycięstwa dla ruchu? Myślę, że jest to rozwiązanie, co do którego nie możemy sobie zamykać głowy i docelowo mieć w myśli, że kiedyś byśmy chcieli do tego dotrzeć, ale na pewno nie w tej chwili, na pewno nie jeżeli chodzi o całość przebiegu ulicy. To by wymagało głębszych zmian dookoła
– mówiła podczas spotkania z dziennikarzami Agata Twardoch.
– Ta ulica dzieli się na dwa bardzo odrębne odcinki. Czyli mamy odcinek od ulicy Wyszyńskiego do Rynku i od ulicy Wyszyńskiego do DTŚ-ki. Na takie zmiany głębiej idące w stronę ograniczenia ruchu jest na pewno bardziej podatna ta część w stronę Rynku. Ta część od ulicy Wyszyńskiego do DTŚ jeszcze przez długi czas nie będzie na to gotowa – dodała miejska urbanistka.
Kolejną kwestią pozostaje parkowanie, w tym w czasie dostaw. W przebiegu ulicy od wielu dekad nie ma możliwości parkowania, ale potrzebne będzie wprowadzenie stref postoju tymczasowego dla dostaw towarów. Eksperci za zasadną uznali też koncepcję miasta, by na obu krańcach osi śródmiejskiej Zwycięstwa – Górnych Wałów – Dolnych Wałów zlokalizować pojemne parkingi wielopoziomowe.
Bez dróg rowerowych. Autobus pojedzie inną trasą?
Ułatwienia dla transportu rowerowego i publicznego to kolejne wytyczne BUR. Nie rekomenduje się wprowadzenia wydzielonej drogi rowerowej wzdłuż samej ulicy, gdzie ruch rowerowy ma być współdzielony z pieszym. Jako alternatywna trasa służyć by miała szybka, wydzielona ścieżka rowerowa wzdłuż ulicy Dworcowej. W przypadku transportu publicznego, na ulicy Zwycięstwa lepiej sprawdziłyby się z kolei mniejsze autobusy, co sygnalizowali także mieszkańcy podczas konsultacji. Pod uwagę brana jest więc zmiana trasy autobusu linii A4, zaś na trasie między dworcem a starówką mógłby kursować mniejszy pojazd (to poniekąd pojawiło się już w koncepcji projektowej przygotowanej przez PROjARCH).
Dalsze prototypowanie i projektowanie
Eksperci rekomendują utrzymanie spowolnienia ruchu w okresie przejściowym, bo obserwacje z prototypowania pokazały, że zmniejszenie prędkości pojazdów nie obniżyło płynności ruchu w centrum. Zdecydowanym zwycięzcą w oczach mieszkańców okazał się wariant dwustronny, który uzyskał 85,3% pozytywnych opinii. Najniżej oceniono wariant meandrujący. Mieszkańcy wskazywali, że utrudnia orientację i wprowadza chaos. Dlatego w kolejnym etapie pozostawione zostaną dwa warianty, z pominięciem meandrowania – zawężenie jednostronne i zawężenie dwustronne.
Na czas prototypowania na ulicy dostawione zostaną również donice, przeniesione z innych części miasta, żeby z jednej strony uniemożliwić „dzikie” parkowanie a z drugiej – wydzielić strefy wyłączone z ruchu. W listopadzie w pierwszej kolejności 18 donic trafi na odcinek od Rynku do ulicy Wyszyńskiego, a do udziału w obsadzaniu ich zielenią miasto zaprosi mieszkańców.
Jeszcze w tym roku opracowany zostanie projekt koncepcyjny, który uwzględni wnioski z konsultacji. Następnie powstanie projekt budowlany i zostanie wybrany wykonawca inwestycji. Rozpoczęcie robót przy przebudowie ulicy wskazywane jest na 2027 rok.
Cały raport z konsultacji dot. ulicy Zwycięstwa można znaleźć tu.
(żms)/UM Gliwice
Zobacz też:
