“W Wigilię Jędrzeja Świętego ujrzę oblubieńca swego. Rzecz o wróżbach i dworskiej alkowie” to tytuł wykładu, który w ramach cyklu “Muzealny salon dla Pań. O modzie, życiu i obyczajach w XIX stuleciu” przedstawi Justyna Domżalska-Mańka. Wydarzenie odbędzie się w sobotę, 8 listopada, w Willi Caro.
Czy można zajrzeć w przyszłość w noc, gdy cień świecy drży na ścianie, wosk spływa złotym strumieniem, a przeszłość i przyszłość zdają się szeptać do siebie przez cienką zasłonę snu? Tak, jeśli jest to Noc św. Andrzeja – czas, kiedy panny wchodziły na najcieńszy z mostów między tym, co widzialne, a tym, co ukryte. Muzeum w Gliwicach zaprasza na wykład poświęcony dawnym praktykom wróżebnym związanym z Wigilią św. Andrzeja, gdy wróżby traktowano z powagą niemal religijną, a noc św. Andrzeja uchodziła za chwilę, w której zasłona między światem widzialnym a niewidzialnym stawała się niemal przezroczysta.
Spotkanie to stanie się podróżą w głąb XIX wieku – w świat dworskiej alkowy i wiejskiej izby, gdzie woskowe figury, śnione obrazy i znaki codzienności odsłaniały to, co niewypowiedziane.
Będzie to zarazem próba rekonstrukcji świata wyobrażeń i wierzeń, kształtujących życie prywatne oraz duchowe kobiet XIX wieku.
Wykład ukaże andrzejkową tradycję w nowym świetle – jako zjawisko kulturowe, symboliczne i głęboko kobiece. Wspomnienia Klementyny z Tańskich Hoffmanowej i Elizy Orzeszkowej pozwolą zajrzeć w duszę epoki – pełną tęsknot, powściągliwych emocji i cichego oczekiwania. O magii marzeń sennych pisała już Kunegunda Jasielska na początku XVIII wieku:
„W wigilię świętego Andrzeja,
Spełniona moja nadzieja,
Bogdaj to się sprawdziło,
Co mi się ongi śniło,
Że z rąk ojca dobrodzieja
Zostałam wydana
Za pana Stefana.
Bo też to galant cacany
Wąs misternie wymuskany,
Tak ułożona zgrabnie czupryna,
Jakby za szatnego miał Kupidyna.”
Wróżby, które z prostych wiejskich chat przenikały do dworskich alków, stawały się portalem do wnętrza kobiecej duszy – pełnej nadziei, marzeń i subtelnych znaków przeznaczenia. Spotkanie odkryje ich tajemniczą symbolikę i duchowy wymiar, łączący codzienność z niematerialnym światem.
Wykład poprowadzi Justyna Domżalska-Mańka – rekonstruktorka historyczna, znawczyni życia, mody i obyczajów XIX wieku, w ramach cyklu „Muzealny salon dla Pań”.
Spotkanie odbędzie się w sobotę, 8 listopada, w Willi Caro (ul. Dolnych Wałów 8a), rozpoczęcie o godz. 11:30. Wstęp jest wolny, ale liczba miejsc ograniczona. Organizatorem wydarzenia jest Muzeum w Gliwicach.
(żms)/MwG
Fot. Mariola Sztorc
